Tanı koyabilecek kişiler, yalnızca konunun uzmanı olan doktorlardır. Otizmli çocukların dış görünümleri diğer çocuklardan farklı değildir; ancak, davranışları farklıdır. Tanı, uzmanlar tarafından çocuğun gözlenmesi, gelişim testleri yapılması ve anne-babalara çocuğun gelişimi hakkında sorular sorulmasıyla konur. Otizmin tanısı 12 aylıktan itibaren konabilir. Erken yaşta tanı konması, bir an önce eğitimin başlaması açısından önemlidir.
Ülkemizde otizm tanısı koyabilecek uzmanlar Çocuk- ergen psikiyatr uzmanları ve Çocuk nöroloji uzmanlarıdır.
1. Çocuk ve ergen psikiyatrları
Çocuk ve ergen psikiyatrları, çocuk ruh sağlığını değerlendiren, tanılayan ve tedavi eden doktordur. Çocuğunuzu gözler, aile ile görüşme yapar, tanı ölçütlerine göre çocuğu değerlendirir, tıbbi muayenesini yapar ve tanısını koyar. Gerekirse tıbbi tetkik ve ilaç tedavisi önerir. İlaç, eğitime destek ve istenmeyen hareketleri kontrol altına almak amacıyla verilir. Otizmin ilaçla tedavisi henüz mümkün değildir.
Değişiklikleri takip edebilmesi, gerekli düzenlemeleri yapabilmesi için düzenli aralıklarla (yılda bir ya da iki kez) çocuğun çocuk ruh hastalıkları uzmanına götürülmesi gerekir.
2. Çocuk nöroloji uzmanı
Çocuklardaki beyin ve sinir sistemi sorunlarının uzmanıdır. Çocuk nörologu da otizme ilişkin değerlendirme yapabilir. Ayrıca, çocukta otizmle ilişkili olabilecek bazı hastalıkların (sara nöbetleri gibi) olduğu ya da otizm dışında başka sorunların varlığı düşünülürse, çocuk nörologu tarafından bazı tıbbi tetkikler (MR, BT, EEG vb.) ve tedaviler de yapılabilir.
Eğer çocuk henüz otizm tanısı almamışsa hangi kurum ve uzmanlara başvurulmalı?
- Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Bölümü bulunan üniversite hastanelerine başvurulabilir.
- Çocuk ruh hastalıkları uzmanı veya çocuk nörologu bulunan Sağlık Bakanlığı’na bağlı devlet hastanelerine başvurulabilir.
- Özel kliniği olan Çocuk psikiyatrlarına başvurulabilir.
Önemli bilgi: Eğitime başlaması için çocuğun tanı alması şart değildir. Eğer gelişimsel bir aksama var ise, çocuk tanı kriterlerinin tümünü taşımıyor ancak hayatını olumsuz etkileyecek ve gelişimsel risk teşkil edecek şekilde kriterlerinin bazılarını taşıyorsa da eğitime başlamalıdır. Bu süreçte eğitsel değerlendirmeler doğrultusunda uygun olan programa herhangi bir tanı olmadan ve rapor çıkarılmadan da eğitim alınabilir.
